Heide en archeologiewandeling (zondag 4 september 2016)


Op de wandeling vandaag bekijken we ons gekende natuurgebied vooral door een geologische en archeologische bril. Iedereen die in onze buurt al gewandeld en vooral gefietst heeft, kent de questarug Zomergem-Oedelem met zijn steile zuidflank (Hoge Ganzekleit in Ursel) en zachtere noordzijde. Op een paar kilometer is er een niveauverschil van zo'n 18 meter, van de op 10 meter hoogte gelegen Kalevalei (kanaal Gent-Brugge) tot het hoogste punt op het vliegveld van iets meer dan 28 meter. De heuvels van het Meetjesland zijn kleiruggen die minder weggesleten zijn door ijs-, water- en winderosie dan de meer zandige omgeving. Die klei in de bodem zorgt echter ook voor een ondoordringbare laag waardoor hier reeds eeuwenlang de natuur heerst in de vorm van wastines (woeste gronden) of velden (Bulskampveld, Maldegemveld). Dit zijn natuurlijke bosgebieden met open plekken van heide en struwelen waar runderen of schapen graasden of zelfs varkens rondscharrelden. Deze open plekken werden groter of kleiner afhankelijk van de begrazingsdruk. Dit is het natuurlijke landschap op de toppen van de questa en dat unieke landschap probeert Natuurpunt, door gericht beheer, terug te realiseren. De paarse pracht van bloeiende struik- en dopheide, het immer vochtige veenmos en de tengere kleine en ronde zonnedauw, waar we op deze wandeling tussenstappen, bewijzen dat deze doelstelling op verschillende percelen reeds meer dan gehaald is. Dat is ook Europa niet ontgaan, want ons Maldegemveld is reeds langer als Natura 2000 natuurgebied erkend. Vooral de combinatie van droge en vochtige heide in één gebied is uniek.
De mens heeft steeds geprobeerd om de natuur in zijn omgeving naar zijn hand te zetten. Met de wastines en velden op onze questarug ging dat niet zo vlot. Toen in de Middeleeuwen de bevolkingsdruk groter werd, werden de gronden verdeeld onder de invloedrijke kloosterorden (Papinglo - Sint-Baafsabdij, Burkel - abdij Ter Doest en later de Duinenabdij in Koksijde, Drongengoed - de abdij van Drongen) met de bedoeling de velden te ontginnen en meer te laten opbrengen. Dat is vooral in de omgeving van het Drongengoed en het Maldegemveld, door die kleiige ondergrond, niet goed gelukt. Behalve voor het aanleggen van visvijvers voor karper en paling bleek het gebied enkel geschikt voor het verbouwen van naaldhout. De natuurlijke boomsoorten zijn hier echter eik en vooral berk.
Een aantal planten van de bossen en velden (heide, ginst, berk) werd in de streek van Maldegem-Kleit vooral gebruikt voor het maken van bezems, wat ons via een sappig verteld verhaal duidelijk gemaakt wordt. Ook het verhaal over de invloedrijke Heren van Maldegem en de perikelen van 'meneerke van Maldegem' geven deze boeiende wandeling meer kleur. Ten noorden van het Maldegemveld, langs de Prinsevelddreef, zijn, door archeologen van UGent, sporen van vroegere bewoning gevonden. Er zijn daar zelfs sporen van een 16e eeuwse constructie voor het bakken van stenen gevonden maar dat bleek geen succes en werd stopgezet.
Dit is maar een zeer beknopte weergave van wat onze gidsen allemaal verteld hebben op deze uiterst interessante wandeling. Zij zorgen er maandelijks voor dat op iedere wandeling een ander facet van het Maldegemveld-Drongengoed belicht wordt. Na de zoveelste boeiende zondagochtend is het ondertussen wel duidelijk dat het unieke Maldegemveld ons nog heel veel te vertellen heeft.
Bedankt Kurt en Lia.

1_D600_DSC7450 1_D600_DSC7451
1_D600_DSC7452 1_D600_DSC7456
1_D600_DSC7457 1_D600_DSC7458
1_D600_DSC7459 1_D600_DSC7460
1_D600_DSC7462 1_D600_DSC7464
1_D600_DSC7465 1_D600_DSC7466
1_D600_DSC7467 1_D600_DSC7468
1_D600_DSC7469 1_D600_DSC7471
1_D600_DSC7473 1_D600_DSC7474
1_D600_DSC7476 1_D600_DSC7478
1_D600_DSC7480 1_D600_DSC7482
1_D600_DSC7483 1_D600_DSC7485
1_D600_DSC7486 1_D600_DSC7487
1_D600_DSC7490 1_D600_DSC7492
1_D600_DSC7493 1_D600_DSC7494
1_D600_DSC7495 1_D600_DSC7497
1_D600_DSC7498 1_D600_DSC7499
1_D600_DSC7500 1_D600_DSC7501
1_D600_DSC7503 1_D600_DSC7504
1_D600_DSC7506 1_D600_DSC7507
1_D600_DSC7509 1_D600_DSC7512
1_D600_DSC7513